Türkiye Görme Engelliler Derneği Batman Şubesi Başkanı Adnan Kaya, "15 Ekim Dünya Beyaz Baston Körler Günü" dolayısıyla yazılı bir açıklama yaptı.
Açıklamasında Türkiye'de yaşayan körler ve az görenler olarak çevrede yaşanan genel ekonomik ve sosyal sorunlardan fazlasıyla etkilendiklerini belirten Kaya, körlükten dolayı yaşadıkları pek çok sorunun olduğunu söyledi.
Son yıllarda yapılan değişiklikle yaşlıların bireysel gelirine bakılması kabul edilirken, engellilere bu hak tanınmayarak eskiden olduğu gibi hane halkının toplam gelirine bakılması uygulamasına devam edildiğini ifade eden Kaya, "Bu şekilde engelli kişi bağımsız bir birey olarak değil, hane halkına bağımlı bir kimse olarak düşünülmektedir. Aylık bağlanırken, engellinin de kişisel geliri esas alınacak şekilde yasada değişiklik yapılmalıdır." dedi.
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu’nun 7. Maddesine dayanılarak ağır engellilere bakan kimseye bakıcı ücreti ödendiğini vurgulayan Kaya, "Bu durum, bakılan kişiyle bakıcı ve ailesiyle ciddi sorunlar yaşanmasına neden olabilmekte, bireysel özgürlüğü kısıtlayan bir hal alabilmektedir. Engellinin eğitimden, sosyal yaşamdan yeteri kadar faydalanamayan, bakıcısına ve ailesine bağımlı bir yaşam sürmesine yol açılmış olabilmektedir. Oysa pek çok ülkede olduğu gibi, bu ücretin bakımı alan kimseye ödenmesi dolayısıyla onun kimin bakacağına karar vermesi pek çok sorunun da önüne geçebilecektir." diye konuştu.
"Çalışsın-çalışmasın engel düzeyine göre körlere de ücret ödenmelidir"
Kimi durumlarda körlere bakan kimselere de bakım ücreti ödendiğinin bilindiğini belirten Kaya, şöyle devam etti:
"Yönetmelikte buna uygu düzenleme yapılarak, ağır engelli sayılan körlerin yapmak zorunda kaldığı fazladan harcamaları için birçok ülkede olduğu gibi, çalışsın-çalışmasın engel düzeyine göre körlere de bu ücret ödenmelidir. Böyle bir yaklaşım, tarihinin her döneminde körlerin iyi yaşamasına özen göstermiş, hatta eskiden olduğu gibi vakıflardan 'a'ma maaşı' adı altında maaş bağlamış engin hoşgörüye sahip bir kültürün tezahürü olacaktır."
"Her türlü kamu ihalesinde erişilebilirlik unsuru mutlaka yer almalı"
Erişilebilirlik konusu mevcut yasa, yönetmelik ve yıllardır süren denetim komisyonları faaliyetlerine rağmen, halâ kanayan bir yara olma özelliğini sürdürdüğünü söyleyen Kaya, "Yapısal erişilebilirliğin yanı sıra bilgiye erişim konusu da her çözümde göz önünde bulundurulması gereken bir unsur durumundadır. Her türlü kamu ihalesinde erişilebilirlik unsuru mutlaka yer almalıdır." dedi.
"Süreli raporlar düzenlenerek kişilere mağduriyet yaşatılıyor"
Engelli sağlık kurulu raporlarında yaşanan çarpıklıklar dolayısıyla pek çok mağduriyet yaşandığına dikkat çeken Kaya, şunları söyledi:
"Kişinin engelinin belirlenmesinde kullanılan ICF kuralları yeterince uygulanmamakta, en azından körler ve az görenler için yarı bağımlı, tam bağımlı gibi yanlış anlamalara yol açan sınıflamalar yetmiyormuş gibi, düzelmeyecek engel durumları için bile süreli raporlar düzenlenerek kişilere mağduriyet yaşatılabilmektedir. Zaman zaman kamuoyuna yansıyan haksız engelli raporu almış kişiler bir yana, raporlardaki tutarsızlıklar pek çok kişinin hak kaybına yol açmakla kalmamakta, aynı zamanda haksız kimselere de çeşitli hak ve kolaylıklar sağlanmış olabilmektedir."
"Körlere mağduriyet yaşatılmamalıdır"
Engellilerin işe alımı sırasında körler dezavantaj yaşadığını ifade eden Kaya, "Bu durum dikkate alınarak körlere mağduriyet yaşatılmamalıdır. Körlerin ve genel anlamda engellilerin kullandığı yardımcı teknik araçlardan 2005 yılından bu yana KDV alınmıyordu. Ancak, 26 Temmuzda kabul edilen vergi paketinin 18. Maddesiyle bu araçlardan da KDV alınması hükme bağlandı. Bu şekilde zaten pahalı olan bu tür araçları körlerin ve engellilerin edinmesi daha da zorlaştı. Bu düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesinde açılan davanın olumlu şekilde karara bağlanmasını bekliyoruz. Kuşkusuz, körlerin yaşadığı sorunlar bunlarla sınırlı değildir. Eğitimde, istihdamda ve sosyal yaşamda pek çok sorunla karşı karşıyayız. Mevcut yasa ve yönetmeliklerin hakkıyla uygulanması ile birlikte, körlerin ve genel olarak engellilerin düzenlemeler yapılırken sürekli göz önünde bulundurulması sorunların çözümünü büyük ölçüde kolaylaştıracaktır." diye konuştu. (İLKHA)
